Σου πουλάνε το όνειρο: να μαγειρεύεις σε ένα πολυτελές γιοτ, να ταξιδεύεις στη Μεσόγειο, να συναναστρέφεσαι δισεκατομμυριούχους και να πληρώνεσαι καλά. Η πραγματικότητα; Είσαι φυλακισμένος. Ένας καλοπληρωμένος, υπερβολικά κουρασμένος, άυπνος φυλακισμένος, παγιδευμένος σε μια πλωτή χύτρα ταχύτητας, όπου το «εκτός ωραρίου» απλά δεν υπάρχει.
Αν είσαι σεφ σε γιοτ, ξέρεις πως η δουλειά σου είναι η πιο σκληρή. Οι deckhands τρέχουν πάνω-κάτω, οι stewardesses εξαντλούνται. Αλλά ο σεφ; Ο σεφ είναι ο Άτλαντας, κουβαλώντας όλο το βάρος του σκάφους στις πλάτες του, χαμογελώντας με σφιγμένα δόντια, ενώ προσπαθεί να μην δολοφονήσει τον ιδιοκτήτη του γιοτ που θέλει το φαγητό του χωρίς γλουτένη, χωρίς ζάχαρη, χωρίς γαλακτοκομικά, χωρίς γεύση, “τίποτα πολύ καυτερό”.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, δεν μαγειρεύεις μόνο για τους VIP πελάτες. Μαγειρεύεις για όλους. Για το πλήρωμα, για τον καπετάνιο, για τα αφεντικά, για τους καλεσμένους που αλλάζουν κάθε τρεις μέρες και κουβαλάνε μαζί τους τις δικές τους παραξενιές. Και δεν υπάρχει ημέρα ξεκούρασης. Μπορεί να περάσουν εβδομάδες χωρίς ούτε μία μέρα off. Οι ώρες; Αστείο και μόνο να το συζητάμε. Ξυπνάς πριν όλους, κοιμάσαι τελευταίος, και κάπου ενδιάμεσα, προσπαθείς να μη χάσεις το μυαλό σου.
Cabin Fever και Διαλυμένο Μυαλό
Η ζωή στο σκάφος μοιάζει με φυλακή – με καλύτερη θέα. Ζεις μέσα σε λίγα τετραγωνικά, περικυκλωμένος από ατσάλι και θάλασσα, κλεισμένος σε μια κουζίνα που είναι πιο μικρή κι από τη ντουλάπα σου. Ο αέρας δεν αλλάζει, οι φωνές είναι οι ίδιες, οι τοίχοι αρχίζουν να κλείνουν γύρω σου. Cabin fever σε όλο του το μεγαλείο.
Και μετά έρχεται το απόλυτο κερασάκι στην τούρτα: η καμπίνα σου. Αν είσαι τυχερός, σε μεγάλο yacht, μπορεί να κοιμάσαι σε ένα αξιοπρεπές δωμάτιο. Αν όμως είσαι σε μικρότερο γιοτ; Καλώς ήρθες στη χαβούζα.
• Κουκέτες. Όχι, δεν έχεις δωμάτιο. Μοιράζεσαι μια κουκέτα, στοιβαγμένος σαν κονσερβοποιημένος τόνος, με τον cabin mate σου δύο εκατοστά μακριά.
• Τουαλέτα δίπλα στο κρεβάτι. Και αν νομίζεις ότι υπερβάλλω, όχι φίλε μου, ξυπνάς το πρωί και η πρώτη σου ανάσα είναι ο καφές και τα σκατά του συγκάτοικού σου. Κυριολεκτικά. Μπορείς να μυρίσεις τι έφαγε χθες. Το φρεάτιο δίπλα στο κρεβάτι, ο εξαερισμός ανύπαρκτος, και εσύ να αναρωτιέσαι γιατί πήρες αυτή τη γαμημένη δουλειά.
• Μηδέν ιδιωτικότητα. Ούτε για ένα τηλεφώνημα, ούτε για 10 λεπτά ησυχίας. Ζεις σαν φαντάρος, αλλά με λιγότερα δικαιώματα.
Και αν νομίζεις πως μετά τη δουλειά θα χαλαρώσεις… όχι. Δεν χαλαρώνεις ποτέ. Γιατί το πλήρωμα πίνει, μιλάει, μαλώνει, και εσύ απλά προσπαθείς να μη χάσεις την ψυχή σου.
Το Χρήμα Είναι Καλό, αλλά σε τι Τιμή;
Ναι, τα λεφτά μπορεί να είναι καλά – αν βρίσκεσαι στο σωστό μέρος. Στη Γαλλία, ξεκινάς από 3.000-5.000€ τον μήνα. Σε κάποιες ιδιωτικές βίλες, οι μισθοί φτάνουν 10.000-12.000€.
Αλλά στην Ελλάδα; Στη χώρα του τουρισμού, της ναυτιλίας, των super yachts; Αν βγάλεις 4.000€, είσαι απλά τυχερός.
Είναι τραγικό. Στην Ελλάδα, όπου η yachting βιομηχανία είναι βασιλιάς, οι σεφ αμείβονται με ψίχουλα. Οι πλούσιοι Έλληνες εφοπλιστές έχουν καλομάθει – θέλουν Michelin-level φαγητό, αλλά δεν θέλουν να πληρώσουν γι’ αυτό. Σε ένα γιοτ αξίας 50 εκατομμυρίων, ο σεφ παίρνει έναν μισθό που μετά βίας καλύπτει την ταλαιπωρία. Και το χειρότερο; Γίνεται όλο και χειρότερο.
Οι μισθοί δεν ανεβαίνουν, οι απαιτήσεις αυξάνονται, και οι συνθήκες παραμένουν ίδιες. Οι Έλληνες σεφ σε γιοτ είναι υποτιμημένοι και κακοπληρωμένοι σε σχέση με τις άλλες χώρες.
Το Στοίχημα της Ψυχής σου
Το χρήμα είναι καλό. Όταν πέφτει ο μισθός, όταν βλέπεις τον τραπεζικό σου λογαριασμό να γεμίζει, λες «οκ, χαλάλι». Μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι χάνεις την ψυχή σου. Δεν υπάρχει προσωπική ζωή. Δεν υπάρχει διάλειμμα. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια του να πεις “όχι”.
Όταν η σεζόν τελειώνει, δεν έχεις καν κουράγιο να απολαύσεις τα λεφτά που έβγαλες. Μόνο ένας απέραντος λήθαργος και η ερώτηση: “Άξιζε τελικά;”
Η απάντηση εξαρτάται από το πόσα αντέχεις. Για κάποιους, το παιχνίδι αυτό κρατάει λίγα χρόνια και μετά την κάνουν για κάτι πιο sustainable. Για άλλους, η αδρεναλίνη, το χρήμα, και το κύρος της δουλειάς αυτής είναι εθισμός.
Όμως όλοι, μα όλοι, κάποια στιγμή πληρώνουν το τίμημα.
Το ελληνικό yachting πρέπει να αλλάξει. Οι μισθοί πρέπει να ανέβουν, οι συνθήκες να βελτιωθούν. Ζούμε σε μια χώρα που στηρίζεται στον τουρισμό και τη ναυτιλία, αλλά συμπεριφέρεται στους επαγγελματίες της λες και τους κάνει χάρη.
Οπότε, αν σκέφτεσαι να μπεις στο παιχνίδι, θυμήσου:
τα λεφτά είναι ωραία, αλλά η ψυχή σου αξίζει περισσότερο.
